
Wkrótce otwarcie Muzeum Zagroda MÅ‚yÅ„ska w BogdaÅ„cu. RozmowÄ… z peÅ‚nomocniczkÄ… ds. inwestycji w Muzeum im. J. Dekerta w Gorzowie GrażynÄ… TyranowskÄ… chcemy przygotować Czytelników do tego wydarzenia.
Kiedy zaczęły się problemy z Zagrodą Młyńską w Bogdańcu?
– Już w 2008 r. mieliÅ›my nakaz Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego, że częściowo budynek trzeba zamknąć z uwagi na jego katastrofalny stan. Wtedy też zaczęły siÄ™ starania o pieniÄ…dze. DostaliÅ›my troszkÄ™ dofinansowania na podstawowy projekt, który miaÅ‚ ratować konstrukcjÄ™ ryglowÄ… zagrożonÄ… katastrofÄ… i wymianÄ™ poszycia dachowego.
Muzeum zamknięto?
– Muzeum nie zostaÅ‚o caÅ‚kowicie zamkniÄ™te, tylko część wyłączona z użytkowania. Niestety, ta najbardziej atrakcyjna, czyli mÅ‚yn i część niskiego parteru, gdzie sÄ… urzÄ…dzenia mÅ‚yÅ„skie, a wiÄ™c serce mÅ‚yna. Tam już nie wolno byÅ‚o wchodzić. UdostÄ™pnione byÅ‚y tylko pomieszczenia dawnego mieszkania mÅ‚ynarza, czyli salon i dwie sale ekspozycyjne, w których prezentowaliÅ›my mÅ‚ynki i niewielkÄ… wystawÄ™ „Od ziarenka do bochenka.” Taki stan trwaÅ‚ kilka lat i dopiero w 2019 r. pojawiÅ‚o siÄ™ nowe rozdanie Å›rodków unijnych i szansa, żeby pieniÄ…dze dostać. Ponieważ wczeÅ›niej dostaliÅ›my dofinansowanie na dodatkowe projekty, wiÄ™c rozszerzyliÅ›my zakres prac o adaptacjÄ™ pomieszczeÅ„ na cele socjalne, których nie byÅ‚o, na centralne ogrzewanie, instalacjÄ™ przeciwpożarowÄ… i przeciwwÅ‚amaniowÄ…, toalety, których też nie byÅ‚o. I ruszyÅ‚a maszyna skÅ‚adania wniosków. Przyznano nam fundusze i zaczÄ…Å‚ siÄ™ remont. Niestety, w nieszczególnym dla nas czasie, bo najpierw byÅ‚ covid, do tego jeszcze inflacja oraz przestoje zwiÄ…zane ze stanem technicznym, ponieważ jak zaczÄ™liÅ›my rozkÅ‚adać budynek na części pierwsze, gdy wybiliÅ›my tynki, sami siÄ™ zdziwiliÅ›my, że on siÄ™ chyba tylko na tych tynkach trzymaÅ‚. Konstrukcja ryglowa miaÅ‚a być wymieniona w jednej trzeciej, a okazaÅ‚o siÄ™, że trzy czwarte jest do natychmiastowej wymiany. W najgorszym stanie byÅ‚y tak zwane belki podwalinowe, na których ta konstrukcja drewniana staÅ‚a. Konstruktorzy zÅ‚apali siÄ™ za gÅ‚owÄ™ i trzeba byÅ‚o niestety zrobić nowy projekt konstrukcyjny. Z bólem serca Wojewódzki Konserwator Zabytków musiaÅ‚ siÄ™ na to zgodzić, ale przedtem kazaÅ‚ prawie każdÄ… belkÄ™ zbadać, czy może nadaje siÄ™ jeszcze do tego, żeby jÄ… ponownie zamontować, czy niestety, trzeba nowÄ…. Każdy element, który jeszcze siÄ™ nadawaÅ‚ do wykorzystania, byÅ‚ wyodrÄ™bniony i wykorzystany w inny sposób.
Czy to będzie widoczne?
– Ta caÅ‚a konstrukcja ryglowa, która kiedyÅ› byÅ‚a zatynkowana na zewnÄ…trz, teraz jest odkryta. Do tego doszÅ‚y jeszcze zmiany wypeÅ‚nienia. MiaÅ‚y być z cegÅ‚y ceramicznej, ale decyzjÄ… konserwatora zabytków wypeÅ‚nienia sÄ… z cegÅ‚y gliniano-sÅ‚omianej, czyli cieplejszej, ale to byÅ‚o bardziej pracochÅ‚onne i trochÄ™ droższe. Generalnie budynek na tym zyskaÅ‚, bo wróciÅ‚ do korzeni.
Droższa inwestycja, skąd więc pieniądze w tym trudnym okresie?
– OtrzymaliÅ›my wsparcie od MarszaÅ‚ek Województwa Lubuskiego, już choćby z uwagi na inflacjÄ™.
Ceny w czasie covidu zaczęły tak galopować, że nie tylko nasza inwestycja się na tym potknęła.
Jaka była kwota wyjściowa, a jaką inwestycja się zamknęła?
– ZaczynaliÅ›my od okoÅ‚o 7 mln zÅ‚, a koÅ„czymy na 12 mln zÅ‚. Teraz troszeczkÄ™ inflacja przyhamowaÅ‚a, ale na przeÅ‚omie 2021 i 2022 roku gÅ‚ówny wykonawca, który posiÅ‚kowaÅ‚ siÄ™ podwykonawcami, zawieraÅ‚ z nami umowy. Zanim my zdążyliÅ›my je zaakceptować, byÅ‚y już nieaktualne. To powodowaÅ‚a galopada cen. Potem siÄ™ okazaÅ‚o, że gdyby oni chcieli dalej realizować umowÄ™, musieliby do wszystkiego dokÅ‚adać, bo choć ceny byÅ‚y umówione ryczaÅ‚towo, czyli niezmiennie, normalnie rosÅ‚y. Także z tÄ… firmÄ… musieliÅ›my siÄ™ rozstać, bo zaniechaÅ‚a wszelkich robót. WybieraliÅ›my nowÄ… i to też nam opóźniÅ‚o prace, wydÅ‚użyÅ‚o termin. WeszÅ‚y postÄ™powania przetargowe, starania o dodatkowe Å›rodki. Na szczęście, znaleźliÅ›my wsparcie w UrzÄ™dzie MarszaÅ‚kowskim, który tych pieniÄ™dzy nam – kolokwialnie mówiÄ…c – dosypaÅ‚ i mogliÅ›my inwestycjÄ™ skoÅ„czyć.
Jak będzie wyglądał młyn po otwarciu?
– Na pewno osoby, które znaÅ‚y mÅ‚yn, nie poznajÄ… go. MówiÄ™ o stronie wizualnej, bo to jest zupeÅ‚nie inny mÅ‚yn. Wymieniono całą zewnÄ™trznÄ… elewacjÄ™. Mamy nowÄ… konstrukcjÄ™ szachulcowÄ…, nowe wypeÅ‚nienia, nowe tynki, nowy dach, otoczenie też bÄ™dzie inaczej rozwiÄ…zane, bo staraliÅ›my siÄ™ zrobić tak, by mieli tam dostÄ™p również niepeÅ‚nosprawni. A jeżeli chodzi o wnÄ™trze, to wczeÅ›niej piwnice byÅ‚y nieużytkowe, teraz mamy tam centralne ogrzewanie. WygospodarowaliÅ›my miejsce na salÄ™ edukacyjno-warsztatowÄ…. Do tego jest maÅ‚e pomieszczenie recepcyjne i toalety, których kiedyÅ› w budynku nie byÅ‚o. JeÅ›li chodzi o parter, to też ekspozycyjnych pomieszczeÅ„ przybyÅ‚o. TroszkÄ™ inaczej to zorganizowaliÅ›my. Biura mamy na strychu. DostaliÅ›my zezwolenie na jego zagospodarowanie. Przed remontem tam wszystko siÄ™ sypaÅ‚o, więźby dachowe i podwaliny pod konstrukcje byÅ‚y w takim stanie, że można byÅ‚o wsadzić rÄ™kÄ™. Także na caÅ‚ym strychu mamy poÅ‚ożone nowe podÅ‚ogi, wydzielone pomieszczenia biurowe, socjalne i szatnie. Tego też wczeÅ›niej nie mieliÅ›my. Warunki pracy na pewno siÄ™ poprawiÄ…. A do tego dalsza część strychu, która jest nad mieszkaniem mÅ‚ynarza i nad halÄ… mÅ‚yÅ„skÄ… też ma podÅ‚ogi i tam mamy zaplanowane magazyny studyjne. Nie bÄ™dÄ… ogólnodostÄ™pne, ale pozwolÄ… nam rozÅ‚adować trochÄ™ trudnÄ… sytuacjÄ™ magazynowÄ… zabytków etnograficznych.
Z tego co mi wiadomo, to te zabytki byÅ‚y umieszczane czasowo w różnych miejscach gminy.
– Jak wyprowadzaliÅ›my siÄ™ z magazynów w Krzyszczynce, poratowaÅ‚o nas NadleÅ›nictwo w BogdaÅ„cu. WydzierżawiÅ‚o nam swoje budynki techniczne, troszkÄ™ je dofinansowaliÅ›my, bo musieliÅ›my zabezpieczyć je przeciwpożarowo i przeciwwÅ‚amaniowo. Od 2019 r. przechowujemy tam swoje zbiory. Nie sÄ… to najlepsze warunki, ale jedyne, jakie mogliÅ›my mieć. Tak wiÄ™c część tych artefaktów przeniesiemy już na wystawy. Zaplanowane sÄ… trzy: mieszkanie mÅ‚ynarza to bÄ™dzie sala z kuchniÄ… i sypialniÄ…, poza tym duża recepcja, której kiedyÅ› nie byÅ‚o, i sala edukacyjna. MyÅ›lÄ™, że zdążymy jÄ… szybko wyposażyć i 1 października ruszymy. Bo oficjalne otwarcie zaplanowaliÅ›my na 29 wrzeÅ›nia. Wszystkie zabytki, które bÄ™dÄ… na wystawach, sÄ… po renowacji i bÄ™dzie ich ponad 350, nie liczÄ…c tego, co jest w mÅ‚ynie, czyli serca mÅ‚yna. I wystawy. Oprócz tego, że bÄ™dÄ… w budynku gÅ‚ównym, to wyremontowaliÅ›my jeszcze dwa obiekty. Jeden nazywamy budynkiem gospodarczym, bo kiedyÅ› byÅ‚a tam wozownia i obory. I w tych trzech kolejnych pomieszczeniach też bÄ™dÄ… wystawy. Oprócz tego mamy niewielki budynek, w którym bÄ™dzie kuźnia i pralnia. Także wystaw szykuje siÄ™ dużo.
Cdn.
Rozmawiała Hanna Kaup
Foto Hanna Kaup
Kliknij w wybrane zdjęcie aby powiększyć
Coraz bliżej święta
Otwarcie hali sportowo-widowiskowej Arena GORZÓW jest gÅ‚ównym elementem tegorocznej kampanii „Gorzów blisko Å›wiÄ…t”. Dwudniowa impreza zaplanowana jest w dniach 9-10 ...
<czytaj dalej>ChcÄ… nowego porozumienia paradyskiego
Prezydent Gorzowa Jacek Wójcicki, wspólnie z prezydentami Zielonej Góry Januszem Kubickim i Nowej Soli Jackiem Milewskim, jest inicjatorem i wspóÅ‚organizatorem ...
<czytaj dalej>Uzasadnienie inicjatywy obywatelskiej
Publikujemy UZASADNIENIE INICJATYWY OBYWATELSKIEJ na rzecz skrócenia urzÄ™dowej nazwy miasta Gorzów Wielkopolski i przywrócenia jej historycznego polskiego brzmienia – GORZÓW.
WSTĘP
tylko ...
<czytaj dalej>Petycja
Szanowny Panie Prezydencie,
powstała petycja dotycząca likwidacji podziemnego przejścia dla pieszych przez ulicę Piłsudskiego. Ja chciałabym się przyłączyć do tej inicjatywy, ...
<czytaj dalej>